Archive

---

Med. Pr. 2002;53(1)

Advancements in physiology and ergonomics and their importance for occupational hygiene

Postępy fizjologii i ergonomii i ich znaczenie dla higieny pracy

Danuta Koradecka, Maria Konarska

Abstract

Postępy fizjologii i psychologii pracy w ostatnich dziesięcioleciach wiążą się z dwoma obszarami, tj. znaczącym postępem wiedzy w poznaniu mechanizmów rozwoju zmęczenia fizycznego i psychicznego oraz postępem metod ich ilościowej oceny. Z kolei sposób izakres zastosowania postępów tych nauk wynika z nowych wymagań higieny, związanych ze zmianami treści i organizacji pracy. Integracja tych nauk najpełniej realizuje się w działaniach ergonomii w zakresie projektowania i optymalizacji warunków pracy, zmierzających do dostosowania techniki i organizacji pracy do możliwości psychofizycznych człowieka.
Zmiany aktywności zawodowej człowieka związane są ze zmniejszeniem ilości zawodów, wymagających dużego wysiłku dynamicznego i ze zwiększeniem wysiłku statycznego i obciążenia umysłowego. Klasyczna fizjologia pracy, która zajmowała się układowymi zmianami zachodzącymi podczas wysiłku dynamicznego, ustępuje badaniom (biochemicznym i elektrofizjologicznym) zmian fizjologii komórki zachodzących pod wpływemnp. wysiłku statycznego oraz badaniom zmian towarzyszących przeciążeniu umysłowemu i stresowi.
Na przestrzeni ostatnich lat fizjologia pracy i ergonomia stanęła również przed makroproblemami związanymi ze zmianami demograficznymi: starzenia się społeczeństwa i potrzebą zatrudnienia zwiększającej się liczby osób niepełnosprawnych. Wymogiem ergonomii stało się tworzenie warunków pracy, uwzględniających potrzeby tych grup zawodowych.
Znaczny postęp metodyczny dokonał się dzięki możliwości symulowania i modelowania sytuacji przeciążeń organizmu. Nowe metody są oparte na programach informatycznych, zawierających dane ze wszystkich dziedzin potrzebnych do oceny i projektowania warunków pracy (antropometrii, biomechaniki, techniki bezpieczeństwa).

Key words

physiology, ergonomics, occupational hygiene