Archive

---

Med. Pr. 2002;53(1)

Biological factors hazardous to human health: classification and criteria of exposure assessment

Biologiczne czynniki szkodliwe dla zdrowia - klasyfikacja i kryteria oceny narażenia

Jacek Dutkiewicz, Rafał L. Górny

Abstract

Biologiczne czynniki zagrożenia zawodowego obejmują nie tylko znane od dawna czynniki zakaśne (wirusy, bakterie, grzyby, pasożyty), ale również czynniki o działaniu alergizującym i toksycznym, które w wielu grupach zawodowych są główną przyczyną zachorowań. Wiele z tych czynników (alergeny i toksyny drobnoustrojowe, alergeny roślinne i zwierzęce) to składniki bioaerozoli, stanowiące zagrożenie zawodowych chorób układu oddechowego wśród rolników i przedstawicieli innych zawodów.
W odróżnieniu od większości czynników chemicznych i fizycznych, w skali światowej brak jest ogólnie akceptowanych kryteriów oceny narażenia na czynniki biologiczne, jak również ogólnie uznanych wartości progowych i zaleceń metodycznych. Brak tych kryteriów utrudnia wdrażanie w Polsce i w innych krajach Dyrektywy Wspólnoty Europejskiej 2000/54/EC, dotyczącej ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na czynniki biologiczne w miejscu pracy.
W Instytucie Medycyny Wsi w Lublinie opracowano projekt wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego na bioaerozole związane z pyłami pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, z uwzględnieniem ogólnej liczby bakterii mezofilnych, bakterii Gram-ujemnych, termofilnych promieniowców, grzybów i endotoksyny bakteryjnej. Propozycja ta może być punktem wyjścia do opracowania odpowiednich norm fakultatywnych, które ułatwiłyby wdrażanie w praktyce wymienionej wyżej Dyrektywy. Do tego czasu waąne jest ścisłe przestrzeganie obowiązujących norm stężenia pyłów roślinnych izwierzęcych w powietrzu.

Key words

occupational biohazards, bioaerosols, microorganisms, allergens, methods of microbiological air sampling, proposals for threshold limit values