Med. Pr. 2002;53(2) |
Cancerogenic effect of occupational exposure to man-made mineral fibres: a review of epidemiological evidences |
Kancerogenne działanie sztucznych włókien mineralnych - dowody w badaniach epidemiologicznych |
I. SzadkowskaśStańczyk, G. StroszejnśMrowca |
Abstract
W pracy opisano wielkość i technologię produkcji sztucznych włókien mineralnych w Polsce oraz zanalizowano wyniki badań kliniczno-kontrolnych i kohortowych oceniających ryzyko występowania nowotworów złośliwych układu oddechowego bądź zgonów z tego powodu w populacjach narażonych zawodowo na pyły zawierające sztuczne włókna mineralne. Najwięcej badań dotyczyło skutków ekspozycji na włókna szklane. Ich wyniki nie wskazują na wzrost ryzyka nowotworów złośliwych u pracowników narażonych. Spośród badań oceniających ekspozycję na włókna wełny skalnej i żużlowej tyle samo wykazało podwyższone ryzyko nowotworów układu oddechowego co i tego nie potwierdziło.W większości nie stwierdzano zależności poziomu ryzyka od okresu ekspozycji ani też dawki skumulowanej. Jedynie podkreślono związek z okresem latencji powyżej 20 lat. Osłabia to znacznie wnioskowanie przyczynowo-skutkowe, podobnie jak i fakt, iż w większości badań nie kontrolowano palenia tytoniu oraz ekspozycji na inne kancerogeny układu oddechowego.
Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż istnieje potrzeba podjęcia dalszych badań oceniających ryzyko dla zdrowia w wyniku ekspozycji na sztuczne włókna mineralne, ale tylko takich, w których poza oceną ekspozycji na włókna będzie można kontrolować narażenie na inne współistniejące czynniki rakotwórcze.
Key words
man-made mineral fiber MMMF, cancer risk, respiratory system cancers, occupational exposure