Archive

---

Med. Pr. 2002;53(6)

Asbestos-related carcinogenic risk

Ryzyko nowotworowe związane z narażeniem na azbest

Kazimierz Marek

Abstract

Narażenie na pył zawierający azbest i skutki zdrowotne tego narażenia są niedoszacowane w wielu krajach świata, a w szczególności w Polsce.
Azbest jest udowodnionym czynnikiem rakotwórczym u ludzi. Najbardziej specyficznym dla narażenia na azbest jest międzybłoniak opłucnej, osierdzia i otrzewnej. Udowodniony jest również związek przyczynowy narażenia z zapadalnością na pierwotnego raka płuc.
W przypadku międzybłoniaka opłucnej związek przyczynowy z narażeniem na azbest może być oparty na liczbie włókien azbestu w tkance płucnej lub na znaczącym wywiadzie zawodowym i środowiskowym. Okres utajenia w przypadku międzybłoniaka wynosi minimum 10 lat, lecz w większości przypadków waha się od 20 do 40 lat.
Rak płuca związany z narażeniem na azbest występuje z różną częstością w różnych krajach. Ryzyko jest niedoszacowane, lecz częstość rozpoznań wzrasta, mimo ograniczenia użytkowania azbestu, dzięki poprawie wykrywalności. Rak płuca występuje wyraśnie częściej u chorych z pylicą azbestową.
W przypadku znacznego narażenia rak może się ujawnić już po roku pracy, lecz minimalny okres utajenia wynosi 10 lat.

Key words

asbestosis, carcinogenic risk, mesothelioma, lung cancer, Helsinki criteria