Archive

---

Med. Pr. 2002;53(6)

Assessment of exposure to toxic metals released during soldering and brazing processes

Ocena narażenia na toksyczne metale przy procesach lutowania

Wanda Matczak

Abstract

Celem pracy było dokonanie oceny narażenia lutowaczy na metale. Badaniami objęto pracowników zatrudnionych w trzech zakładach, wytwarzających układy elektroniczne, sprzęt gospodarstwa domowego i silniki elektryczne. Pobrano 50 próbek powietrza na filtrymembranowe, w tym próbki indywidualne całozmianowe do oceny średniego ważonego stężenia dymów i zawartych w nich metali, przy procesach lutowania miękkiego i twardego oraz do oceny pyłu respirabilnego i ogólnego tła zanieczyszczeń. Filtr z pobraną próbką po wykonaniu oznaczania metodą grawimetryczną poddano mineralizacji przy użyciu stężonych kwasów HCl/HNO₃ i sporządzono 10 ml roztworu próbki w 32%HCl/4%HNO₃, wg metody OSHA ID-206. W roztworach próbek analizowano ołów (Pb), cynę (Sn), miedź (Cu), cynk (Zn), antymon (Sb), srebro (Ag), mangan (Mn) metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej (AAS). Analiza ilościowa wykazała, że średnie ważone stężenia dymów zmieniały się w granicach:
- lutowanie miękkie: dym <0,5ś1,1 mg/m³, Cu <0,003ś0,034 mg/m³, Pb <0,014ś0,037 mg/m³, Sn <0,15 mg/m³; Sb <0,035 mg/m³,
- lutowanie twarde: dym <0,5ś0,8) mg/m³, Cu <0,003ś0,038 mg/m³, Zn <0,003ś0,025 mg/m³, Pb <0,014ś0,023 mg/m³, Ag <0,014 mg/m³, Sn <0,15 mg/m³, Mn <0,07ś0,12 mg/m³.
Ocena narażenia na składniki dymów/pyłów wykazała, że w dniu wykonywania badań warunki pracy na badanych stanowiskach lutowaczy były bezpieczne i nie przekraczały odpowiednich wartości NDS.

Key words

metals, fumes, soldering, brazing, exposure assessment