Archive

---

Med. Pr. 2001;52(5)

Standardized new method of vibration perception measurements

Standaryzacja nowej metodyki badania czucia wibracji

E. Zamysłowska-Szmytke, M. śliwińska-Kowalska, A. Dudarewicz, A. Gajda

Abstract

Badanie czucia wibracji jest podstawowym badaniem stosowanym w ocenie zaburzeń czucia w zespole wibracyjnym. Szczegółowe wytyczne dla przeprowadzania tego badania, zawarte w opracowanym w 1998 r. projekcie normy ISO, w istotny sposób różnią się od stosowanych dotychczas w Polsce.
Celem pracy jest standaryzacja metodyki badania czucia wibracji uwzględniającej parametry pomiarów zgodne z zaleceniami ISO, jak: algorytm (metoda prezentacji bodźca), częstotliwości drgań, wielkości końcówki drgającej oraz siły nacisku na tę końcówkę, a także porównanie wyników uzyskanych tą metodą z wynikami badań przeprowadzanych wg metodyki standardowo stosowanej dotąd w Polsce.
Stwierdzono, że zmiana algorytmu badania (z prezentacji bodca metodą narastającą natechnikę Bekesy śego, zalecaną przez ISO) nie wpływa na wysokość progów czucia wibracji w szerokim zakresie częstotliwości (32-500 Hz), natomiast przy zmianie końcówki drgającej na mniejszą, naciskaną z mniejszą siłą obserwowano istotnie wyższe progi czucia w zakresie częstotliwości 125-400 Hz. Porównując wyniki uzyskane metodą zalecaną przez ISO oraz stosowaną standardowo stwierdzono, że progi czucia dla częstotliwości 125 Hz nie różniły się dla obu metod, natomiast dla częstotliwości 250 i 400 Hz były wyższe w metodzie zalecanej przez ISO. Co więcej, dla częstotliwości z zakresu 125-400 Hz stwierdzono większy rozrzut wyników pomiarów progów czucia mierzonych wielokrotnie u tych samych osób (zmienność wewnątrzosobniczą), zarówno w metodzie zalecanej przez ISO, jak i stosowanej standardowo.
Wyniki wskazują, że istotne jest wprowadzenie do pomiaru częstotliwości z zakresu 4-125 Hz i oparcie o nie procedury orzekania o zdolności do pracy zawodowej w narażeniu na wibrację miejscową. Dla standaryzacji badania należy wprowadzić stosowanie mniejszej końcówki drgającej (Φ = 5 mm) oraz mniejszej, niż stosowana dotychczas, siły nacisku na tę końcówkę (0,1 N).

Key words

vibratory perception thresholds, examination methods, palestesiometer