Archive

---

Med. Pr. 2001;52(6)

Dust exposure and cancer risk associatedwith amphibolite mining and processing

Narażenie na pył oraz ryzyko nowotworowe związane z wydobyciem i przerobem amfibolitu

H. Wośniak, E. Więcek, G. Bielichowska-Cybula, B. Opalska

Abstract

Z wydobyciem i przerobem amfibolitu związane jest narażenie pracowników na pył, charakteryzujący się obecnością domieszek minerałów azbestowych (aktynolit, tremolit) oraz obecnością włókien respirabilnych czyli cząstek o długości powyżej 5 ľm i średnicyponiżej 3 ľm (stosunek długości do średnicy cząstek powyżej 3 : 1). Taki pył jak wynika z badań epidemiologicznych i doświadczalnych może być przyczyną rozwoju nowotworów u osób narażonych. W pracy przedstawiono wyniki pomiarów stężenia pyłu całkowitego, respirabilnego, włókien respirabilnych oraz skład fazowy próbek pobranych w zakładzie wydobywającym i przerabiającym skałę amfibolową. Na podstawie uzyskanych wyników obliczono narażenie skumulowane pracowników dla 10-,20- i 30-letniego okresu narażenia. Narażenie skumulowane kształtowało się w dwóch przedziałach: 0,1-1,0 wł/cm³ * lata i 1,0-10,0 wł/cm³. Przyjmując potencjał kancerogenny dla włókien amfibolitowych przypadający na jednostkę narażenia skumulowanego taki, jak dla azbestu amosytowego, wynoszący w zależności od narażenia skumulowanego 15 * 10^-5 i 90 * 10^-5 (Hodgson i Darnton) obliczono ryzyko dodatkowych zgonów z powodu międzybłoniaków w założeniu, że pierwsza ekspozycja na włókna następuje w wieku 30 lat. Stwierdzono, że wydobycie i przerób amfibolitu stwarzają podwyższone 10^-24 razy ryzyko zgonów z powodu międzybłoniaków w stosunku do ryzyka akceptowalnego (1 * 10^-4) na wszystkich stanowiskach pracy po 20- i 30-letnim okresie narażenia z wyjątkiem warsztatów remontowych i 20-letniego okresu narażenia i pracowników administracji. Ryzyko dodatkowe zgonów na raka płuca było niewielkie (poniżej 1 ś 10-4) dla wszystkich stanowisk i okresów narażenia.

Key words

amphibolite, cumulated exposure, mesothelioma, cancer risk assessment

[Abstracts en.] [Full text (PDF)]