Archive

---

Med. Pr. 2002;53(4)

Mammography in Łódź: doses received by patients and condition of diagnostic facilities

Mammografia w Łodzi - dawki dla pacjentek a stan aparatury diagnostycznej

Maria Anna Staniszewska, Sylwia Papierz

Abstract

Mammografia jest od lat znaną i cenioną techniką rentgenodiagnostyczną, lecz przynosi ona korzyść jedynie wówczas, gdy jakość obrazu umożliwia poprawną diagnozę, a dawka otrzymana przy tym przez pacjentkę jest racjonalnie niska.
W pracy przedstawiono wyniki pomiarów dawek przeprowadzonych u pacjentek badanych 12 mammografami używanymi w łódzkich pracowniach. Pomiary wykonano przy użyciu dozymetrów termoluminescencyjnych, które umieszczane były bezpośrednio na piersi pacjentek podczas zdjęcia w projekcji kranio-kaudalnej. Pomimo, iż pomiary wykonywano jedynie u pacjentek o grubości piersi po uciśnięciu zbliżonej do 5 cm, co odpowiada standardowi przyjętemu dla fantomu akredytacyjnego, to i tak ekstremalne wartości dawek różniły się blisko 6-krotnie (od 4 do 23 mGy).
Dla 9 mammografów przeprowadzono ponadto testy kontroli jakości według protokołu zgodnego z zaleceniami Komisji Europejskiej, a opracowanego w Zakładzie Ochrony Radiologicznej Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi. Najczęściej stwierdzaną nieprawidłowością (w 7 na 9 mammografów) było niepoprawne działanie systemu automatycznej kontroli ekspozycji, zwłaszcza w odniesieniu do doboru ilości emitowanego promieniowania do grubości badanego obiektu. W sytuacji, gdy tzw. automatyczna opcja pracy jest wykorzystywana podczas ogromnej większości badań, może to oznaczać złą jakość obrazu lub zbyt wysoką dawkę otrzymaną przez pacjentkę,a nawet ś nieprawidłową diagnozę.
Ponadto, dla 3 mammografów stwierdzono niezadowalającą jakość obrazu fantomu akredytacyjnego, co jest równoznaczne z niewystarczająco dobrą jakością obrazów klinicznych, a konkretnie ś niewielką czytelnością szczegółów anatomicznych.
Zebrane wyniki wskazują, iż część badań mammograficznych wykonywana jest w sposób daleki od optymalnego. Jednak realna poprawa tego stanu rzeczy jest uwarunkowana prowadzeniem permanentnego nadzoru w zakresie kontroli jakości oraz ś co ważniejsze ś realizacja działań naprawczych, których konieczność stwierdzona została podczas badań jakości.

Key words

mammography, image-quality, doses, patients