Med. Pr. 2002;53(5) |
Workplace health promotion program quality evaluation questionnaire |
Kwestionariusz oceny jakości programów promocji zdrowia w miejscu pracy |
Elżbieta Korzeniowska, Krzysztof Puchalski |
Abstract
Istnieją bardzo poważne powody przemawiające za stosowaniem procedur ewaluacyjnych w ramach promocji zdrowia, w tym w środowisku pracy. Najważniejsze z nich to zapewnianie sprawnego przebiegu programów tego rodzaju, możliwość oceny projektów prozdrowotnych w sytuacji, gdy stają się one usługami oferowanymi np. pracodawcom na rynku świadczeń zdrowotnych, wspieranie społecznego marketingu idei promocji zdrowia, udział w rozwoju tej koncepcji i wreszcie możliwość analizy procesu upowszechniania działań tego rodzaju.Realizacja procedur ewaluacyjnych o rodowodzie naukowym jest jednak niezwykle ograniczona, jeśli idzie o programy promocji zdrowia realizowane w normalnie funkcjonujących przedsiębiorstwach. Stąd wzrost zainteresowania procedurami oceny jakości, które są znane i akceptowane na gruncie przedsiębiorstw. Stosowanie rozwiązań tego rodzaju zaleca WHO, a na gruncie Unii Europejskiej w ramach European Network for Workplace Health Promotion upowszechniono kwestionariusz oceny jakości zakładowych programów prozdrowotnych.
Krajowe Centrum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy, animujące i koordynujące Ogólnopolską Sieć Ośrodków Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy, opracowało adekwatny do warunków polskich kwestionariusz tego rodzaju. Artykuł charakteryzuje najważniejsze rozwiązania, które legły u jego podstaw, przyjęte założenia, kategorie kryteriów oraz sam kwestionariusz w postaci do zastosowania przez organizatorów programów promocji zdrowia w przedsiębiorstwach, w procesie samooceny jakości realizowanego przedsięwzięcia. Wskazuje też na przyjętą przez Krajowe Centrum Promocji Zdrowia strategię oceny efektów programów prozdrowotnych dla pracujących, polegającą na uproszczeniu procedur tego rodzaju.
W szczególności rezygnacji z obserwacji grup kontrolnych, dobór których jest praktycznie nie do przeprowadzenia w ramach koncepcji śmiejsca pracy promującego zdrowieś i który bardzo często spotyka się z niezrozumieniem ze strony kierownictwa zakładów pracy, podejmujących się wdrożenia projektów promujących zdrowie załóg.
Key words
health promotion, workplace health promotion, evaluation of workplace health