Med. Pr. 2002;53(5) |
The incidence of asbestosis in Poland |
Występowanie pylicy azbestowej w Polsce |
Urszula Wilczyńska, Neonila Szeszenia-Dąbrowska |
Abstract
Celem pracy jest przedstawienie częstości występowania azbestozy stwierdzanej jako choroba zawodowa. Podstawą analizy były wszystkie przypadki tej choroby, jakie zgłoszono do Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych w latach 1970ś2001. Zostały one scharakteryzowane pod względem płci i wieku osób chorych, ich miejsca pracy, okresu i wielkości narażenia na pył azbestu.Ogółem odnotowano 1779 przypadków azbestozy, w tym 1200 u mężczyzn. W omawianym okresie zaznaczyła się rosnąca tendencja liczby rozpoznawanych przypadków, od kilku rocznie na początku lat siedemdziesiątych do kilkudziesięciu w latach dziewięćdziesiątych. Przeciętna zapadalność w okresie 32-letnim wynosiła 0,5 na 100 tys .zatrudnionych, a udział azbestozy wśród wszystkich pylic zawodowych wynosił 5,4%.
Większość rozpoznań dotyczyła pracowników zakładów przetwórstwa azbestu, w tym różnych wyrobów azbestowych (38,3%) i materiałów azbestowo-cementowych (30,0%), a następnie hut (13,1%) i stoczni (10,5%). Przeciętny wiek pacjenta, u którego stwierdzano azbestozę wynosił 55 lat, a przeciętny okres zatrudnienia w ekspozycji na azbest około 21 lat. Na podstawie danych z kart stwierdzenia choroby zawodowej wynika, że stężenie pyłu azbestu na stanowiskach pracy zawierało się w granicach 1,4ś38,3 mg/m3, a jego mediana wynosiła 3,8 mg/m3. Na najwyższe stężenia narażeni byli stoczniowcy (Me = 8,0 mg/m3), a na najniższe pracownicy zakładów azbestowo-cementowych (Me = 2,8 mg/m3).
Key words
pneumoconiosis, asbestosis, occupational exposure