Archive

---

Med. Pr. 2002;53(5)

Exposure of patients as a criterion justifying radioisotope examinations (in vivo)

Narażenie pacjentów jako jedno z kryteriów uzasadnienia ekspozycji w badaniach radioizotopowych (in vivo)

Maria Anna Staniszewska, Tamara Kilian, Marzanna Obrzut

Abstract

Narażenie pacjentów jest nieuniknionym następstwem diagnostycznych i terapeutycznych zastosowań promieniowania jonizującego, czyli tzw. ekspozycji medycznych, której jednym z rodzajów są badania radioizotopowe in vivo. W niniejszej pracy przedstawiono ocenę diagnostycznych badań radioizotopowych in vivo jako źródła narażenia dla pacjentów w porównaniu z diagnostyką rentgenowską (rtg) jako najpowszechniejszym rodzajem ekspozycji medycznych oraz metodami diagnostycznymi wykorzystującymi inne niż promieniowanie jonizujące czynniki fizyczne (ultradźwięki, pole magnetyczne).
Zestawienie tych informacji ma dostarczyć argumentów do racjonalnych rozstrzygnięć o wyborze metody diagnostycznej, w sytuacji, gdy kilka metod jest dostępnych i wybór taki istnieje.
Na podstawie szczegółowych danych jakie zebrano w 21 pracowniach oszacowano częstość badań radioizotopowych w Polsce w latach 1998-2000 na ok. 3 badania w przeliczeniu na 1000 mieszkańców. Najczęściej wykonywane są badania tarczycy, kośćca i serca.
W oparciu o zgromadzone informacje i dane z piśmiennictwa obliczono średnią dawkę przypadającą na jednego mieszkańca Polski; wartości te wynoszą odpowiednio:
- średnia dawka efektywna na jedno badanie 9,6 mSv,
- średnia dawka efektywna na jednego mieszkańca 0,033 mSv.
Należy zaznaczyć, iż poza badaniami tarczycy przy użyciu 131I (16% w ogólnej liczbie badań) pozostałe badania powodują średnią dawkę efektywną równą zaledwie 2,2 mSv.
Na zakończenie pracy przedstawiono zestawienie danych o narażeniu pacjentów w badaniach radioizotopowych i innych metodach diagnostycznych, wskazując, iż wiele badań radioizotopowych dostarcza cennych informacji diagnostycznych, niemożliwych do uzyskania innymi metodami przy relatywnie niskim poziomie dawek efektywnych otrzymywanych przez pacjentów.

Key words

ionizing radiation, radioisotope examinations, average effective dose, radiological diagnostics