Archive

---

Med. Pr. 2004;55(1)

Hygienic evaluation of sources of electromagnetic fields with significantly changed standards or new maximum admissible intensities

Ocena higieniczna źródeł pól elektromagnetycznych, dla których normatyw zmienił się znacząco lub został wprowadzony nowymi przep

Halina Aniołczyk, Paweł Mamrot, Piotr Politański Z Zakładu Zagrożeń Fizycznych Instytutu Medycyny Pracy im. prof. med. J. Nofera w Łodzi

Abstract

W 2001 r. zostały zmienione w Polsce przepisy o najwyższych dopuszczalnych natężeniach (NDN) w polach i promieniowaniu elektro-magnetycznym (PEM) z zakresu częstotliwości 0 Hz - 300 GHz. W dotychczasowych przepisach brak było regulacji prawnej dla zakresów częstotliwości powyżej 0 Hz do 50 Hz oraz powyżej 50 Hz do 1 kHz, a dla zakresu częstotliwości 50 Hz brak było takiej regulacji dla składowej elektrycznej. Nowe przepisy poszerzyły obowiązek pomiaru i oceny składowej magnetycznej aż do 3 GHz (dotychczas tylko do 10 MHz), a w zakresie częstotliwości do 800 kHz (składowa magnetyczna) wprowadzono złagodzony normatyw dla części dystalnych. Ponadto znacząco zweryfikowane zostały dotychczasowe wartości NDN w całym normowanym zakresie częstotliwości. Formalnie, wszystkie urządzenia zasilane energią elektryczną są źródłem PEM. W praktyce niemożliwy i nieuzasadniony jest pomiar wszystkich urządzeń i instalacji. Według danych Głównego Inspektora Sanitarnego (GIS) liczba urządzeń zewidencjonowanych przez inspekcję sanitarną wynosiła w 2002 r. ponad 60 tys. Uzasadnione więc jest przeanalizowanie wyników badań ekspozycji zawodowej na PEM po wprowadzeniu nowych NDNś2001 w celu selekcji urządzeń pod kątem celowości prowadzenia kontroli urządzeń wytwarzających PEM o poziomach odpowiadających co najwyżej strefom ochronnym. Analizą zostało objęte blisko 9 tys. urządzeń i instalacji, a w szczególności śródła: silnych PEM ze strefą ochronną zagrożenia, o nierozpoznanym poziomie wytwarzanego PEM, słabych PEM, ale o ekspozycji przewlekłej oraz występujące w dużej ilości w miejscu zatrudnienia czy koniecznego przebywania (np. szpitale, gabinety zabiegowe, hale produkcyjne itp.). Podjęte badania obejmują szczegółową analizą urządzenia i instalacje różnych typów (zgromadzonych w Centralnej bazie danych o śródłach PEM ś w tym własnych danych). Przeprowadzona analiza wytwarzanych poziomów natężenia PEM umożliwiła ocenę higieniczną ww. urządzeń według NDNś2001, w wyniku której ustalono, że ok. 49% zbadanych urządzeń nie jest śródłem PEM o wartościach ze stref ochronnych. Tym samym nie znajdują dla nich uzasadnienia pomiary kontrolne PEM, gdyż ekspozycja na PEM nie występuje, bądś w przypadku ekspozycji zawodowej jest ona pomijalna. W opracowaniu przedstawiono obszerny wykaz urządzeń i instalacji z podaniem najwyższych poziomów PEM wytwarzanych w ich otoczeniu. Poziom wytwarzanych PEM oceniono według kryterium stref ochronnych: pośredniej, zagrożenia i niebezpiecznej.

Key words

electromagnetic field, electric field, magnetic field, protective zones, maximum admissible intensity