Archive

---

Med. Pr. 2005;56(4)

Influence of mercury vapors on lymphocytes in vivo and on their susceptibility to UV-C and X-rays, and repair efficiency in vitro

Wpływ par rtęci, podczas narażenia zawodowego na limfocyty in vivona ich podatność na promieniowanie UV-C lub X Oraz wyda

Antonina Cebulska-Wasilewska1, 2, Agnieszka Panek1, Zbigniew Żabiński3, Paulin Moszczyński3 1 Institute of Nuclear Phisics Warszawa, Poland 2 Collegium Medicum, Jagiellonian University Kraków, Poland 3 International Institute of Universal Medicine Tarnów, Poland

Abstract

Wstęp. Celem prowadzonych prac było zbadanie jak zawodowa ekspozycja na pary rtęci może wpływać na molekularne i cytogenetyczne uszkodzenia obserwowane w limfocytach. W badaniach podjęto próbę sprawdzenia, czy może ona modyfikować indywidualną podatność komórkową na promieniowanie oraz wydajność naprawy uszkodzeń radiacyjnych. Materiał i metody. Uszkodzenia cytogenetyczne badano opierając się na analizie częstości wymian chromatyd siostrzanych, natomiast stopień uszkodzeń DNA mierzono stosując alkaliczną wersję elektroforezy pojedynczych komórek w żelu agarozowym (SCGE). W badaniach podatności komórek na działanie środowiskowych czynników, limfocyty eksponowano na 6 J/m² promieniowania UV-C lub 2Gy promieniowania rentgenowskiego. W celu sprawdzenia wpływu ekspozycji na pary rtęci na procesy naprawy DNA zarówno w komórkach w fazie G₀ jak i podziałowej, limfocyty po napromienieniu inkubowano przez 2 godziny w obecności lub bez fitohemaglutyniny (PHA), stymulatora podziałów komórkowych. Wyniki i wnioski. W badaniach nie stwierdzono statystycznie istotnych różnic pomiędzy badanymi grupami w większości parametrów określających stopień uszkodzeń DNA indukowanych in vivo. Częstość wymian chromatyd siostrzanych (SCE) oraz procent komórek ze znamiennie wyższą ilością wymian (HFC) były wyższe w grupie eksponowanej, choć nieistotne statystycznie. Stopień uszkodzeń DNA oznaczony w eksponowanych UV-C limfocytach poprzez pomiar długości i momentu komety oraz wydajność naprawy indukowanych uszkodzeń nie różniły się znacząco między grupą referencyjną a zawodowo eksponowaną na pary rtęci. Nie zaobserwowano również różnicy w promieniowrażliwości komórek dawców z grupy eksponowanej i kontrolnej. Znacząco wyższą ilośćnienaprawionych uszkodzeń zmierzono w limfocytach po ekspozycji na promienie X i 2-godzinnej inkubacji, bez i w obecności PHA, pochodzących od dawców eksponowanych. Statystyczne różnice były obserwowane dla wszystkich miar określających stopień uszkodzenia DNA (% DNA, długość i moment komety). W konsekwencji, w limfocytach dawców narażonych na działanie rtęci zaobserwowano statystycznie niższą wydajność naprawy uszkodzeń DNA, indukowanych przez promieniowanie jonizujące zarówno w limfocytach niestymulowanych jak i stymulowanych. Obniżenie wydajności naprawy jest powiązane z latami pracy w warunkach ekspozycji na pary rtęci. Analiza wpływu ekspozycji na pary rtęci w wydzielonych grupach dawców niepalących i palących również wykazała statystycznie niższą wydajność naprawy uszkodzeń DNA, indukowanych przez promieniowanie X w grupie eksponowanej.

Key words

mercury vapors, DNA damage, sister chromatid exchange