Archive

---

Med. Pr. 2005;56(5)

Models of economic evaluation of health and safety interventions at workplace

Modele ewaluacji ekonomicznej przedsięwzięć w zakresie ydrowia i bezpieczeństwa na szczeblu zakładu pracy

Izabela Rydlewska-Liszkowska Nofer Institute of Occupational Medicine Łódź, Poland

Abstract

Analiza i ocena ekonomiczna wpływu zdrowia pracujących na gospodarkę zaczyna odgrywać znaczącą rolę w procesach decyzyjnych w obszarze związków między zdrowiem i bezpieczeństwem w środowisku pracy a gospodarką finansową przedsiębiorstw. Ekonomiczny wymiar skutków chorób zawodowych i wypadków przy pracy coraz częściej wiązany jest z całokształtem gospodarki finansowej przedsiębiorstw jako element kosztów podmiotów gospodarczych. Posiada to szczególne znaczenie w sytuacji, kiedy podmioty gospodarcze muszą zabiegać o utrzymanie i podnoszenie efektywności ekonomicznej w sytuacji ograniczoności zasobów i stałej konkurencji na rynku. Dlatego też ważnym czynnikiem podejmowania decyzji na szczeblu podmiotu gospodarczego są wyniki ewaluacji ekonomicznej interwencji w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy. Istnieje kilka modeli ewaluacji ekonomicznej, które są wykorzystywane w ocenie efektywności działań na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy na tle całokształtu sytuacji ekonomicznej podmiotów. W artykule przedstawiono założenia sześciu modeli, które zostały wykorzystane w praktyce ewaluacyjnej. W rozwiązaniach tych wykorzystuje się informacje o kosztach interwencji/programów, których celem jest ograniczenie szkodliwego wpływu warunków pracy na zdrowie oraz informacje o efektach przedsięwzięć. W modelach uwzględnia się wpływ zmian warunków pracy na ograniczenie absencji chorobowej, zwiększenie efektywności firmy oraz na koszty produkcji i zmiany produktywności. Miernikiem efektywności inwestycji w zdrowie pracujących jest relacja między kosztami interwencji a jej efektami w wymiarze finansowym, co wynika z zastosowania techniki typu koszt/korzyść. Omówione modele posiadają w praktyce szereg ograniczeń, co wynika głównie ze sposobu rejestracji danych na poziomie podmiotów gospodarczych. Stąd zaleca się, aby przed przystąpieniem do ewaluacji dokładnie określić jej cele, zakres interwencji i rodzaj możliwych do uzyskania efektów i na tej podstawie określić możliwości jej przeprowadzenia. Dotyczy to głównie dostępności danych o kosztach i efektach oraz metod kalkulacyjnych, które mogą zostać zastosowane w oparciu o zgromadzone celowo dane liczbowe.

Key words

evaluation methods, health protection, effectiveness of action, financial limitations