Med. Pr. 2006;57(1):29-39 |
Biophysical mechanisms of electromagnetic fields interaction and health effects |
Biofizyczne mechanizmy działania pól elektromagnetycznych a skutki zdrowotne |
Marek Zmyślony Nofer Institute of Occupational Medicine, Łódź, Poland |
Abstract
Problem biologicznego działania pól elektromagnetycznych (PEM) jest obiektem zainteresowania od ponad 100 lat. Wśród specjalistów panuje zgodna opinia, że ekspozycja na PEM o wartościach bardzo dużych powoduje w organizmie negatywne skutki, natomiast wątpliwości dotyczą PEM o wartościach spotykanych w praktyce w środowisku komunalnym i na stanowiskach pracy. Dotyczą one nie tylko możliwości wystąpienia efektów zdrowotnych, ale nawet mechanizmów biofizycznych mogących u podstaw takich efektów leżeć. W pracy krótko przedstawiono te kontrowersje. Stwierdzono, że w chwili obecnej nie ma wystarczających dowodów na uznanie PEM jako czynnika szkodliwego dla zdrowia (może poza związkiem magnetycznego pola sieciowego z niektórymi nowotworami, a zwłaszcza białaczkami u dzieci). Nie wiadomo również jakie mechanizmy biofizyczne mogą leżeć u podstaw ewentualnych skutków zdrowotnych. Nie oznacza to jednak, że można zaprzestać prac w tej dziedzinie. Duża liczba niekiedy pojedynczych obserwacji skłania wręcz do ich zintensyfikowania.Key words
EMF, electric field, magnetic field, health effects, mechanisms of interaction