Med. Pr. 2006;57(2):123-131 |
Exposure to metal compounds in occupational galvanic processes |
Narażenie na związki metali w przemysłowych procesach galwanicznych |
Jolanta Surgiewicz, Wojciech Domański Central Institute for Labour Protection - National Research Institute, Warszawa, Poland |
Abstract
Wstęp. Procesy galwaniczne prowadzone są w Polsce w ponad 600 zakładach pracy małej i średniej wielkości. Pracownicy zatrudnieni przy nakładaniu powłok galwanicznych narażeni są na szereg związków metali ciężkich: cyny, srebra, miedzi czy cynku. Niektóre ze związków należą do czynników rakotwórczych, np. związki chromu(VI), związki niklu i kadmu. Materiał i metody. Badaniami objęto kilkadziesiąt stanowisk pracy w 10 zakładach pracy, w których prowadzone są procesy chromowania, niklowania,cynkowania, cynowania, srebrzenia, miedziowania i kadmowania. Związki metali zawarte w powietrzu oznaczano jako: Cr, Ni, Cd, Sn, Ag - metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej z elektrotermiczną atomizacją (ET-AAS), Zn - metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej z atomizacją w płomieniu acetylen-powietrze (F-AAS). Wyniki. Największe stężenia srebra i miedzi stwierdzono na stanowiskach miedziowania, mosiądzowania, chromowania, kadmowania i niklowania prowadzonych równocześnie. Znaczące stężeniamiedzi oznaczono na stanowiskachkonserwacji kąpieli i neutralizacji ścieków. Oznaczone wartości stężeń metali nie przekraczają jednak wartości NDS. Nie stwierdzono również przekroczeń wartości NDS chromu(VI), niklu i kadmu. Wnioski. Na objętych badaniami stanowiskach pracy, nie stwierdzono zagrożenia pojedynczymi metalami i ich związkami, również rakotwórczymi. Wskaśniki łącznego narażenia na wszystkie metale na danym stanowisku także nie przekraczają wartości 1. Jednak w przypadku występowania nawet niewielkich ilości czynników rakotwórczych na stanowiskach pracy należy zawsze liczyć się z negatywnymi skutkami zdrowotnymi.Key words
heavy metals, galvanic processes, workplace air, assessment of exposure