Archive

---

Med. Pr. 2006;57(5):405-413

Exposure to silica dust in the polish construction industry

Ocena narażenia pracowników budowlanych na pył zawierający wolną krystaliczną krzemionkę (WKK)

Irena Szadkowska-Stańczyk, Grażyna Stroszejn-Mrowca, Urszula Mikołajczyk, Aleksandra Maciejewska Nofer Institute of Occupational Medicine, Łódź, Poland

Abstract

Wstęp. Szczególnie szerokie zastosowanie mają w budownictwie surowce zawierające wolną krystaliczną krzemionkę (WKK) głównie w postaci kwarcu. Pracom budowlanym, a szczególnie remontowo-budowlanym towarzyszy emisja znacznej ilości pyłu zawierającego WKK. Badania środowiska pracy przeprowadzone w budownictwie w ostatnich latach w innych krajach wykazały, iż narażenie na kwarc przekracza niejednokrotnie standardy higieniczne, czyli granice bezpieczne dla zdrowia pracowników. Celem badań, których wyniki prezentowane są w niniejszej pracy była ocena narażenia na pył pracowników zatrudnionych na wybranych stanowiskach pracy w budownictwie. Materiał i metody. W Polsce badania przeprowadzone zostały w grupie osób zatrudnionych w dużych i małychfirmach, przy stawianiu nowych konstrukcji, jak i wykonujących prace rozbiórkowe. Łącznie zbadano 43 pracowników zatrudnionych na 9 stanowiskach pracy, u których wykonano 107 pomiarów stężeń pyłu. Do analizy włączono 78 pomiarów. Na każdym stanowisku pracy wykonano pomiary stężenia pyłu wdychalnego i pyłu respirabilnego metodami filtracyjno-wagowymi. Próbki powietrza pobierano pyłomierzami indywidualnymi. W próbkach pyłu wdychalnego i respirabilnego oznaczano zawartości wolnej krystalicznej krzemionki (WKK) metodą spektrometrii w podczerwieni. Badania identyfikacyjne próbek materiałowych wykonano metodą dykfraktometrii rentgenowskiej. Wyniki. Z zestawionych danych wynika, że średnie geometryczne stężenia pyłu wdychalnego zawierały się w bardzo szerokim zakresie od 2,1 mg/m³ (operator betoniarki, tynkarz) do 66,0 mg/m³ (pracownik przy rozbiórce ręcznej), a pyłu respirabilnego ś w zakresie od 0,4 mg/m³ (tynkarz) do 16,2 mg/m³ (pracownik przy rozbiórce ręcznej). W większości stosowanych materiałów budowlanych obecny był kwarc. Zawartość kwarcu w pyle wdychalnym wynosiła od 7ś13%. Wnioski. Na większości badanych stanowisk stwierdzono stężenie pyłu przekraczające normatywy higieniczne. Szczególniewysokie stężenia pyłu towarzyszyły szlifowaniu (gładzeniu) powierzchni oraz wierceniu i wykrawaniu otworów. Konieczne jest stosowanie środków technicznych, obniżających stężenie pyłu w tym szczególnie środków ochrony osobistej chroniących drogi oddechowe

Key words

silica dust, occupational exposure, construction industry