Med. Pr. 2008;59(3):215-222 |
A NEW METHOD FOR THE DETERMINATION OF HUMAN ENERGY EXPENDITURE |
NOWA METODA WYZNACZANIA WYDATKU ENERGETYCZNEGO CZŁOWIEKA |
Józef Szubert, Sławomir Szubert, Alicja Bortkiewicz |
Abstract
Wstęp: Fizjologia pracy, oprócz tworzenia podstaw teoretycznych dla medycyny pracy, zajmuje się badaniami o charakterze praktycznym. W badaniach tych dąży się do określenia wielu kryteriów fi zjologicznych, pozwalających ustalić stopień obciążenia pracą oraz maksymalne dopuszczalne obciążenia. Wskaźnikiem fi zjologicznym powszechnie stosowanym przy ocenie ciężkości pracy jest wydatek energetyczny. Pomiary wydatku energetycznego stosowane są w celu określenia obciążenia organizmu człowieka przy wykonywaniu różnych czynności w pracy zawodowej, w sporcie, rehabilitacji itp. Badanie wydatku energetycznego człowieka można wykonać za pomocą kalorymetrii bezpośredniej, pośredniej lub metodami tabelarycznymi. Wszystkie one mają swoje ograniczenia i z tego powodu poszukuje się ciągle nowych możliwie prostych do zastosowania, ale wiarygodnych metod. Materiał i metody: Na podstawie danych z piśmiennictwa i wyników badań własnych oraz prawa wymiany ciepła i mechaniki płynów opracowano model układu regulacji temperatury wraz z elementami układu krążenia organizmu człowieka. Zastosowanie tego modelu pozwoliło opracować własną, prostą metodę wyznaczania wydatku energetycznego określonego w watach (W) oraz wydatku energetycznego przeliczonego na jednostkę powierzchni ciała człowieka, wyrażonego w watach na metr kwadratowy (W/m2), czyli gęstości wydatku energetycznego. Przy ocenie wydatku energetycznego opracowaną metodą wykorzystuje się wyniki pomiaru temperatury wewnętrznej, masy ciała i wzrostu człowieka. Wyniki: Wyniki oceny wydatku energetycznego uzyskane z zastosowaniem własnej metody nie różnią się istotnie statystycznie od wyników uzyskanych u tych samych osób metodą kalorymetrii pośredniej. Wnioski: Opracowana metoda wyznaczania wydatku energetycznego może być alternatywną w stosunku do obecnie stosowanych metod. Med. Pr. 2008;59(3):215-222
Key words
energy expenditure, workload, sport, rehabilitation, malnutrition, overfeeding