Med. Pr. 2008;59(5):365-371 |
ASSESSMENT OF OCCUPATIONAL EXPOSURE TO FUNGAL AEROSOLS IN WASTEWATER TREATMENT PLANTS |
OCENA ZAWODOWEJ EKSPOZYCJI NA AEROZOLE GRZYBOWE |
Marcin Cyprowski, Małgorzata Sowiak, Piotr M. Soroka, Alina Buczyńska, Anna Kozajda, Irena Szadkowska-Stańczyk |
Abstract
Wstęp: Celem pracy była ocena ilościowa i identyfi kacja jakościowa grzybów pleśniowych na stanowiskach pracy w oczyszczalniach ścieków. Materiał i metody: Badanie przeprowadzono na terenie czterech oczyszczalni ścieków, gdzie wyznaczono 15 punktów stacjonarnych, uwzględniając podział na etapy oczyszczania mechanicznego, biologicznego i przeróbki osadów ściekowych. Dodatkowo na terenie miasta pobrano próby tła. Bioaerozole pobierano przy pomocy Burkard Aerosol Sampler na płytki z pożywką Malt Extract Agar. Identyfikację grzybów prowadzono w oparciu o cechy morfologiczne, korzystając z literatury. Wyniki: Stężenia grzybów pleśniowych na stanowiskach pracy były na stosunkowo niskich poziomach i mieściły się w zakresie od 0,11 do 16,75×102 jtk/m3. Najwyższe średnie poziomy mikrofl ory grzybowej stwierdzono podczas przeróbki osadów ściekowych. Łącznie w próbach powietrza stwierdzono 65 izolatów grzybów, z czego 80% na terenie badanych oczyszczalni. W próbach bioaerozoli pochodzenia zawodowego najwięcej izolatów (40%) pochodziło z ciągów przeróbki osadów ściekowych, a najmniej przypadło na etap oczyszczania biologicznego (25%). W oczyszczalniach ścieków przeważały pleśnie z rodzaju Aspergillus (blisko 35% wszystkich stwierdzonych tam grzybów). Udział tego rodzaju był blisko 4,5 razy większy niż w próbach tła. Na wszystkich etapach oczyszczania stwierdzono obecność gatunku patogennego Aspergillus fumigatus, a w części oczyszczania mechanicznego przedstawicieli rodzaju Trichophyton. Ponadto w oczyszczalniach licznie występowały grzyby z rodzajów Mucor, Penicillium oraz Alternaria. W próbach odniesienia stwierdzono przewagę pleśni z rodzaju Penicillium oraz brak gatunków patogennych. Wnioski: Uzyskane wyniki wskazują na osady ściekowe jako główne źródło emisji pleśni do powietrza na stanowiskach pracy w oczyszczalniach ścieków. Z uwagi na obecność grzybów o potwierdzonym działaniu infekcyjnym i alergizującym wskazane jest stosowanie przez pracowników odpowiednich środków ochrony indywidualnej. Med. Pr. 2008;59(5):365-371
Key words
wastewater treatment plants, moulds, occupational exposure, Aspergillus spp., sewage sludge