Med. Pr. 2009;60(4):273-282 |
PERSONALITY AS A TEACHER'S BURNOUT PREDICTOR |
OSOBOWOŚĆ JAKO PREDYKTOR ZAWODOWEGO WYPALANIA SIĘ NAUCZYCIELI |
Grażyna Poraj |
Abstract
Wstęp: Nauczyciele są grupą zawodową narażoną na wypalanie się zawodowe. Jego przyczyn upatrywać można w specyfice pracy, jak i w samych pedagogach. Celem pracy była próba określenia związku między wypaleniem zawodowym a cechami osobowości w kontekście dwóch kryteriów: płci i miejsca pracy nauczycieli. Materiał i metody: Zbadano 390 nauczycieli, w tym 312 kobiet i 78 mężczyzn. Reprezentowali oni różne miejsca pracy i zróżnicowany poziom awansu zawodowego. Zastosowano Kwestionariusz MBI do oceny poziomu wypalenia zawodowego oraz Inwentarz NEO-FFI do badania osobowości. Wyniki: Uzyskane wyniki potwierdziły związek wypalenia zawodowego z cechami osobowości. Znaczące okazały się głównie dwie cechy: neurotyzm i ekstrawersja. Odnotowano także związek sumienności ze skutecznością zawodową. Choć kobiety i mężczyźni różnią się cechami osobowości, nie ma między nimi różnic w zakresie wymiarów wypalenia zawodowego. Największe objawy wypalenia stwierdzono u nauczycieli gimnazjum. Wzrost kompetencji wyraźnie je zmniejsza. Wnioski: Osobowość jest istotnym wyznacznikiem wypalania się nauczycieli, a jej rola wzrasta w konfrontacji z trudną rzeczywistością szkolną w gimnazjach. Med. Pr. 2009;60(4):273-282
Key words
personality, teachers, burnout syndrome, teachers’ gender, teachers’ place of employment