Archive

---

Med. Pr. 2009;60(5):415-426

POISONINGS WITH AMANITA PHALLOIDES

ZATRUCIA MUCHOMOREM SROMOTNIKOWYM (AMANITA PHALLOIDES)

Tomasz Ferenc, Beata Łukasiewicz, Julita Ciećwierz, Edward Kowalczyk

Abstract

Muchomor sromotnikowy (Amanita phalloides) jest najgroźniejszym gatunkiem grzyba trującego w naszych warunkach klimatycznych. Jest on przyczyną ok. 90-95% wszystkich zgonów spowodowanych zatruciem grzybami. Za toksyczne właściwości muchomora sromotnikowego odpowiada głównie α-amanityna, która jest inhibitorem polimerazy RNA II. Zablokowanie funkcji polimerazy RNA II w procesie transkrypcji wiąże się z zahamowaniem biosyntezy białek strukturalnych i enzymatycznych w komórkach. Dawka śmiertelna α-amanityny dla człowieka wynosi ok. 0,1 mg/kg m.c. Jednym z problemów medycznych w zatruciach muchomorem sromotnikowym jest długi okres bezobjawowy (8-24 godz.) od spożycia grzyba, przy jednoczesnym działaniu cytotropowym wchłoniętej toksyny. W ciężkich przypadkach zatruć α-amanityną zgon następuje między 6. a 16. dniem od intoksykacji, w wyniku nieodwracalnych zmian wielonarządowych, w szczególności wątroby i nerek. Śmiertelność w tej grupie pacjentów jest nadal wysoka i wynosi ok. 20-30% u dorosłych oraz przekracza 50% u dzieci. W terapii zatruć muchomorem sromotnikowym stosuje się środki farmakologiczne, pozaustrojowe metody eliminacji trucizn oraz transplantację wątroby. Ostatnio dużą nadzieję w terapii tych zatruć wiąże się z dializą albuminową opartą na MARS (Molecular Adsorbents Recirculating System), która ma wspomagać regenerację uszkodzonej wątroby oraz stanowi „pomostowanie" do ewentualnej transplantacji wątroby. W środowisku medycznym panuje pełna zgoda, że każde podejrzenie zatrucia muchomorem sromotnikowym powinno się wiązać ze skierowaniem pacjenta do ośrodka specjalistycznego. Med. Pr. 2009;60(5):415-426

Key words

Amanita phalloides, α-amanitin, toxicology, diagnosis, treatment