Abstract

Wstęp: Artykuł podejmuje problem zwiększania skuteczności edukacji zdrowotnej adresowanej do pracowników w Polsce, różniących się poziomem wykształcenia. Materiał i metody: Założono, że efektywnym sposobem opracowania zaleceń doskonalących oddziaływanie edukacji zdrowotnej będzie synteza naukowych ustaleń dotyczących metodyki jej prowadzenia z potrzebami dwóch grup polskich pracowników - z gorszym (najwyżej zasadniczym zawodowym) i lepszym (co najmniej średnim) wykształceniem. Rozwiązań dydaktycznych poszukiwano w publikacjach poświęconych edukacji zdrowotnej, a także z zakresu andragogiki, propagandy i marketingu bezpośredniego. Materiał do charakterystyki potrzeb ww. pracowników stanowiły wyniki czterech badań przeprowadzonych w latach 2007-2010 przez Krajowe Centrum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy Instytutu Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi. Wyniki: Edukacja zdrowotna nisko wykształconych pracowników powinna koncentrować się na zwiększaniu ich poczucia odpowiedzialności za zdrowie i wiary w możliwość wprowadzania prozdrowotnych zmian w stylu życia. Należy więc budować u nich motywację do rozwijania wiedzy o tym, po co i jak dbać o zdrowie, a dostarczając takich informacji, unikać metod kojarzonych ze szkołą. Ponadto należy stwarzać warunki infrastrukturalne i organizacyjne ułatwiające zmianę szkodliwych zachowań np. w miejscu pracy czy zamieszkania. W przypadku dobrze wykształconych pracowników należy wspierać ich w podejmowaniu zachowań korzystnych dla zdrowia, bo choć są przekonani, że jest to ważne, sprawiają im one trudność i kojarzone są z ograniczaniem wolności. Potrzebne jest więc upowszechnianie technik zmiany zachowań, unikanie zakazów w treściach przekazów edukacyjnych oraz dalsze kreowanie sprzyjającego klimatu dla zdrowia, m.in. w grupach, do których należą. Med. Pr. 2012;63(1):55-71

Key words