Abstract

Diizocyjaniany (DIC) są jedną z najczęstszych przyczyn astmy zawodowej, której częstość w krajach rozwiniętych szacuje się od 5% do 15% astmy dorosłych. Narażenie na te związki chemiczne dotyczy zatrudnionych przy produkcji pianki poliuretanowej, plastikowych opakowań, laminatów i farb poliuretanowych. Diagnostyka astmy zawodowej indukowanej diizocyjanianami jest trudna ze względu na brak prostych diagnostycznych i przesiewowych testów, niejasny patomechanizm oraz mnogość innych potencjalnych astmogenów obecnych w środowisku pracy. Obecnie jedynym badaniem o rzeczywistej wartości diagnostycznej astmy diizocjanianowej jest standaryzowana próba wziewna z alergenami środowiska pracy w stężeniach nieprzekraczających przyjętych normatywów higienicznych. W uczuleniu wywołanym przez diizocyjaniany odczynowi zapalnemu w drogach oddechowych towarzyszy zwiększona aktywacja komórek Th2 oraz zwiększony poziom cytokin IL-4, IL-5 i IL-13. Część badaczy uważa jednak, że reakcja immunologiczna na diizocyjaniany ma charakter mieszany i jest typu Th1/2. Kluczową rolę w poszerzaniu wiedzy na temat patogenezy licznych chorób, w tym również astmy oskrzelowej, odgrywają badania eksperymentalne na zwierzętach. Zdecydowanie najlepszym modelem doświadczalnym dla astmy indukowanej diizocjanianami jest model mysi. Myszy mają lepiej zdefiniowany genom w porównaniu z świnkami morskimi i szczurami, poza tym istnieje większa dostępność odczynników do badań immunologicznych oraz różnego rodzaju transgenicznych odmian tych zwierząt. Pogłębienie wiedzy dotyczącej patomechanizmu alergicznego zapalenia w drogach oddechowych oraz astmy indukowanej przez diizocyjaniany powinno prowadzić do odkrycia wczesnych markerów uczulenia, wyodrębnienia kolejnych czynników ryzyka oraz udoskonalenia procesu diagnostycznego astmy zawodowej wywołanej przez ww. astmogeny. Med. Pr. 2012;63(1):97-103

Key words