Abstract

Wstęp: Celem badań było określenie poziomu i rodzaju zanieczyszczenia mikrobiologicznego powietrza oraz powierzchni w pomieszczeniach muzealnych o różnej specyfice gromadzonych zbiorów. Ponadto zaproponowano kryteria wyboru wskaźników zanieczyszczenia szkodliwymi czynnikami biologicznymi na stanowiskach pracy w muzeach. Materiał i metody: Analizę zanieczyszczenia mikrobiologicznego przeprowadzono w 14 pomieszczeniach muzealnych (magazynach, pracowniach konserwatorskich, sali wystawowej). Czystość mikrobiologiczną powietrza oznaczano przy użyciu próbnika MAS-100 Eco Air Sampler. Próby z powierzchni zostały pobrane na płytki odciskowe RODAC Envirocheck®. Identyfikację bakterii i drożdży wykonano z użyciem testów biochemicznych API. Grzyby zdiagnozowano na podstawie kluczy taksonomicznych, na podstawie oceny makro- i mikroskopowej grzybni. Wyniki: Poziom zanieczyszczenia mikrobiologicznego w muzeach był zróżnicowany i wynosił od 2,1×102 do 7,0×103 jtk/m3 w powietrzu oraz od 1,4×102 do 1,7×104 jtk/100 cm2 na powierzchniach. Mikroorganizmami dominującymi były grzyby strzępkowe, które stanowiły odpowiednio 18-98% i 23-100% wszystkich wyizolowanych drobnoustrojów z badanych miejsc i powierzchni. Stwierdzono, że liczebność grzybów w powietrzu pomieszczeń Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego oraz Muzeum Tradycji Niepodległościowych wynosiła odpowiednio: 4,2×102 jtk/m3 i 1,4×104 jtk/m3, co oznacza, że znacznie przekraczała zalecaną wartość referencyjną - 2,0×102 jtk/m3. Wnioski: Biorąc pod uwagę częstość izolacji szczepów, źródło drobnoustrojów oraz szkodliwość zdrowotną dla ludzi, wyodrębniono 10 gatunków grzybów, które można przyjąć jako wskaźniki zanieczyszczenia szkodliwymi czynnikami biologicznymi na stanowiskach pracy w muzeach. Są to grzyby: Aspergillus (A. niger, A. versicolor), Cladosporium (C. herbarum, C. macrocarpum), Penicillium (P. carneum, P. digitatum, P. italicum, P. paneum, P. polonicum), Rhizopus nigricans. Med. Pr. 2012;63(2):153-165

Key words