Abstract

Wstęp: Celem pracy było zastosowanie spektrometrii w podczerwieni (FT-IR) do identyfikacji azbestów w próbkach materiałowych. Materiał i metody: Podstawę identyfikacji stanowiły widma IR azbestów wzorcowych UICC i NIST: SRM 1866a i SRM 1867 oraz zbiór widm chryzotylu, krokidolitu i amosytu poddanych prażeniu. Badane próbki materiałowe rozdrabniano i izolowano z nich materiał włóknisty. Preparaty do badań spektrometrycznych przygotowywano w postaci standardowych pastylek z bromkiem potasu. Widma IR zapisywano w funkcji transmitancji przy rozdzielczości 4 cm^-1 i dla 32 uśrednionych skanów. Wyniki: Na podstawie widm IR można zidentyfikować i rozróżnić w mieszaninach wszystkie azbesty stosowane w wyrobach przemysłowych: chryzotyl, krokidolit, amosyt i antofyllit. W rozpoznawaniu azbestów nie przeszkadzają inne materiały włókniste. Interferencje pochodzące od składników materiałów budowlanych, które występują w przypadku analizowania całej masy próbki, można eliminować lub ograniczać, stosując np. komputerowe przekształcanie widm lub wstępne oczyszczanie lub rozdzielanie próbki. Zastosowaną metodą można zidentyfikować od 2 do 4 μg trzech podstawowych form azbestu. Widma chryzotylu i amosytu ogrzewanych do temperatury 500°C, a krokidolitu do 300°C są takie same jak azbestów nieogrzewanych. Prażenie w wyższej temperaturze powoduje charakterystyczne zmiany w widmach i potwierdza przekształcanie się azbestów w inne minerały. Wnioski: Spektrometria w podczerwieni może być stosowana do rutynowej identyfikacji azbestów w próbkach materiałowych, także poddanych działaniu wysokiej temperatury, oraz do oceny skuteczności niszczenia struktury azbestów w procesach ich unieszkodliwiania. Med. Pr. 2012;63(2):181-189

Key words