Abstract

Wstęp: Uszkodzone materiały zawierające azbest stanowią bezpośrednie źródło uwalniania się włókien azbestu zarówno do środowiska pracy, jak i środowiska naturalnego. Szczególnie eksponowane są osoby wykonujące prace demontażowe, ale narażone mogą być także osoby postronne przebywające w pobliżu wykonywania prac. Cel: Celem projektu była analiza i ocena stężeń włókien azbestu w powietrzu w budynkach mieszkalnych, użyteczności publicznej i zakładach produkcyjnych z elementami azbestowymi podczas ich normalnego użytkowania oraz podczas prac związanych z usuwaniem i zabezpieczaniem materiałów zawierających azbest. Metodyka: Próbki powietrza pobierano za pomocą aspiratorów indywidualnych i stacjonarnych w strefie oddychania osób na terenie różnych obiektów budowlanych. Stężenie respirabilnych włókien azbestu oznaczono metodą mikroskopii optycznej zgodnie z PN-88/Z-04202/02. Pomiary przeprowadzono w pomieszczeniach zawierających azbest podczas wykonywania prac związanych z usuwaniem materiałów azbestowych oraz w powietrzu atmosferycznym i powietrzu wnętrz po zakończeniu prac demontażowo-remontowych. Wyniki: Analizą objęto łącznie 2925 wyników pomiarów z lat 2003-2010. Stężenia respirabilnych włókien azbestu w budynkach zawierających instalacje azbestowe podczas ich normalnego użytkowania mieściły się w zakresie 0‑0,0043 wł./cm³ powietrza. Pomiary przeprowadzone na stanowiskach pracy podczas usuwania materiałów azbestowo-cementowych wykazały, że średnie stężenia włókien azbestu wynosiły 0,0652 wł./cm³ dla prac prowadzonych wewnątrz pomieszczeń i 0,0141 wł./cm³ dla prac na zewnątrz. Wnioski: W obiektach zawierających elementy azbestowe stwierdzono niskie stężenia respirabilnych włókien azbestu, dalekie od wartości NDS. Najwyższe stężenia włókien azbestu oraz największy odsetek pomiarów przekraczających wartość dopuszczalną stwierdzono na stanowiskach pracy podczas czynności związanych z demontażem azbestu i rozbieraniem elementów zawierających ten materiał prowadzonych wewnątrz budynków. Med. Pr. 2012;63(2):191-198

Key words