Abstract

Kompleksowe zarządzanie organizacją to takie, które swoim zakresem obejmuje również zarządzanie ryzykiem psychospołecznym. Pierwszym krokiem, jaki należy podjąć, żeby zarządzać psychospołecznymi zagrożeniami zawodowymi, jest zebranie informacji na ich temat. Niezbędna więc jest diagnoza cech, charakterystyk środowiska pracy, które mogą stanowić źródło stresu zawodowego. Celem niniejszej pracy jest przegląd dostępnych narzędzi kwestionariuszowych, które można zastosować w procesie identyfikacji psychospołecznych zagrożeń zawodowych. Przedstawiono charakterystykę następujących metod: Psychospołeczne Warunki Pracy, Kwestionariusza ERI, Kwestionariusza do Oceny Cech Pracy i Kwestionariusza do Subiektywnej Oceny Pracy, Krótkiej Skali do Mierzenia Stresu w Pracy, Kwestionariusza do Pomiaru Stresu w Pracy, Kwestionariusza Obciążeń Zawodowych Pedagoga oraz kwestionariusza „Czynniki psychospołeczne". Charakterystyka narzędzi, oprócz podstawowych informacji, takich jak opis skal, przykładów pytań i właściwości psychometrycznych, zawiera krytyczną ocenę wymienionych narzędzi pod względem ich użyteczności. Podstawowy wniosek wynikający z tej oceny jest taki, że kluczową sprawą przy wyborze narzędzia jest dobrze sprecyzowany cel diagnozy i planowej interwencji. Efektem praktycznym informacji i wskazówek przedstawionych w pracy jest to, że mogą stanowić wsparcie instrumentalne dla specjalistów z obszaru zarządzania ryzykiem psychospołecznym (np. lekarzy, inspektorów bhp, psychologów) w podejmowaniu decyzji co do wyboru narzędzia diagnozującego przyczyny stresu zawodowego. Med. Pr. 2012;63(2):237-250

Key words