Abstract

Wstęp: Zakłady pracy są istotnym podmiotem polityki państwa wobec palenia tytoniu. Są zobligowane do przestrzegania zakazu palenia w pomieszczeniach, co nie dotyczy specjalnych palarni - jeżeli pracodawca takie udostępni. W artykule omówiono aktywność zakładów pracy w Polsce w odniesieniu do palenia tytoniu, ujętą w kontekście nowych obligacji prawnych oraz zasad programów promocji zdrowia. Postawiono też pytanie, czy wielkość i kondycja finansowa firm różnicuje ich stosunek do palenia. Materiał: W listopadzie i grudniu 2010 r. (wejście w życie nowych rozwiązań prawnych) przeprowadzono 1002 wywiady (computer associated telephone interview - CATI) w reprezentatywnej grupie zakładów pracy zatrudniających pow. 50 pracowników. Wyniki: Całkowity zakaz palenia obowiązuje w 23% zakładów, w 54% palenie jest dozwolone tylko w palarniach lub poza budynkiem, w 23% występują regulacje niezgodne z prawem (m.in. zgoda na palenie na korytarzach). Oprócz zakazów palenia firmy wprowadzają kary dyscyplinarne za ich łamanie i edukację zdrowotną, inne działania wspierające niepalenie nie występują. W co trzeciej firmie kadra zarządzająca nie egzekwuje przestrzegania wprowadzonych uregulowań. Powszechnie nie dostrzega też związku palenia tytoniu przez pracowników ze sposobem funkcjonowania zakładu. W co drugiej organizacji pracownicy w większym lub mniejszym stopniu omijają zakazy palenia. Kondycja ekonomiczna firm nie różnicuje ich stosunku do problemu, a wielkość zatrudnienia różnicuje je w tym zakresie jedynie w niewielkim stopniu. Wnioski: Dzięki badaniu uzyskano dane, które mogą posłużyć do przyszłej oceny skuteczności polityki antytytoniowej państwa oraz ukierunkowaniu programów uwolnienia firm od dymu tytoniowego i kampanii adresowanych do pracodawców. Med. Pr. 2012;63(3):257-270

Key words