Archive

---

Med. Pr. 2012;63(3):317-328

MEASURES OF OCCUPATIONAL EXPOSURE TO TIME-VARYING LOW FREQUENCY MAGNETIC FIELDS OF NON-UNIFORM SPATIAL DISTRIBUTION IN THE LIGHT OF INTERNATIONAL GUIDELINES AND ELECTRODYNAMIC EXPOSURE EFFECTS IN THE HUMAN BODY

MIARY NARAŻENIA ZAWODOWEGO

Jolanta Karpowicz Patryk Zradziński Krzysztof Gryz Central Institute for Labour Protection - National Research Institute, Warszawa, Poland Electromagnetic Hazards Laboratory

Abstract

Wstęp: Celem badań była analiza elektrodynamicznego oddziaływania pola magnetycznego na pracownika, z wykorzystaniem modelowania komputerowego, dla harmonizacji zasad oceny zagrożeń zawodowych z zaleceniami międzynarodowymi. Materiał i metody: Symulacje dotyczyły pól magnetycznych o częstotliwości 50 Hz, o różnych rozkładach przestrzennych, które odzwierciedlały warunki narażenia pracowników w przedsiębiorstwach. Wykorzystano jednorodne modele o przewodności elektrycznej σ = 0,2 S/m i wymiarach poszczególnych segmentów ciała: dłoni, głowy i tułowia, umieszczone w odległości 50 cm od źródła pola (odległość „wyciągniętej ręki") lub 5 cm (bezpośrednio przy źródle), tworzonego przez przewody kołowe o średnicy 20 cm lub 200 cm. Miarami narażenia były parametry indukcji magnetycznej (Bi) pola oddziałującego na modele, a miarą skutków oddziaływania pola magnetycznego było natężenie pola elektrycznego indukowanego w modelach (Ein). Wyniki: Zależność Ein/Bi w analizowanych konfiguracjach narażenia i jego miar wynosi 2,59-479 (V/m)/T. Najsilniejszą korelację (p < 0,001) między Bi a Ein uzyskano dla parametrów charakteryzujących pola magnetyczne przy powierzchni modeli ciała. Parametry charakteryzujące wartość średnią pola oddziałującego na modele, wskazane w zaleceniach ICNIRP jako miary narażenia na pole niejednorodne, są słabiej skorelowane ze skutkami oddziaływania pola (p < 0,005). Względne narażenie tułowia i dłoni, Ein(tułowia)/Ein(dłoni), ocenione na podstawie obliczeń Ein wynosi 3,81-4,56, natomiast ocenione na podstawie parametrów odpowiadających pomiarom Bi wynosi 3,96-9,74. Wnioski: Zasadne jest zezwolenie na narażenie kończyn 3,96-9,74 razy większe od tułowia. Wspiera to wymagania prawa pracy w Polsce, które dopuszczają w polu magnetycznym o częstotliwości do 800 kHz narażenie kończyn 5-krotnie silniejsze niż tułowia. Duża niepewność oceny skutków oddziaływania pól niejednorodnych, wynikająca z silnej zależności współczynników Ein/Bi od warunków narażenia i jego użytych miar, wymaga szczególnej uwagi przy definiowaniu dopuszczalnych poziomów pól magnetycznych i zasad oceny narażenia w środowisku pracy. Med. Pr. 2012;63(3):317-328

Key words

electromagnetic fields, occupational safety and health, exposure measures, exposure effects, numerical modeling