Abstract

Wstęp: Jakość diagnostyczna obrazu rentgenowskiego oraz narażenie radiacyjne pacjenta i personelu zależą bezpośrednio od stanu technicznego samego źródła promieniowania i aparatury pomocniczej. Zgodnie z obowiązującymi przepisami testy specjalistyczne aparatury rtg. na zlecenie placówki zdrowia wykonują akredytowane laboratoria badawcze, które w celu potwierdzenia kompetencji pomiarowych powinny uczestniczyć okresowo w międzylaboratoryjnych badaniach porównawczych. Badania takie przeprowadzono na przełomie lat 2010 i 2011 w Instytucie Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi. Ich głównym celem była weryfikacja spójności pomiarowej laboratoriów dla wybranych parametrów fizycznych rejestrowanych przez sprzęt do kontroli jakości aparatury rtg. w zakresie mammografii, stomatologii i radiologii konwencjonalnej. W badaniach wzięło udział łącznie 29 laboratoriów z terenu całej Polski. Materiały i metody: Podczas badań porównawczych przeprowadzono pomiary wybranych parametrów fizycznych, których wielkość i jakość rzutuje bezpośrednio na powstawanie i odczyt klinicznego obrazu rentgenowskiego. Badania przeprowadzono w warunkach laboratoryjnych, gdzie źródłami promieniowania były rentgenowskie zestawy kalibracyjne. Uczestnicy badania wykorzystywali do pomiarów własny sprzęt oraz własne procedury pomiarowe. Wyniki pomiarów otrzymanych przez nich porównano z wartościami referencyjnymi zapewnionymi przez organizatora, stosując miarę w postaci wskaźnika En. Wyniki: Spośród 328 porównywanych wyników jedynie w 11 przypadkach (3,4%) odnotowano wynik niezadowalający, tj. wartość badanego parametru otrzymana przez uczestnika różniła się statystycznie od wyniku umownie prawdziwego. W 82% przypadkach wyniki niezadowalające dotyczyły zakresu mammograficznego. W końcowej ocenie 2 spośród 29 laboratoriów uzyskały wynik negatywny (poniżej 75% wyników zadowalających). Wnioski: Wyniki badań wykazały dla badanych zakresów pomiarowych wysoką spójność wśród laboratoriów wykonujących testy specjalistyczne aparatury rtg. Mimo ogromnej przewagi wyników zadowalających wskazano jednak kilka obszarów różnic pomiarowych oraz różnice w sposobie szacowanych niepewności pomiarowych. Med. Pr. 2012;63(3):345-354

Key words