Abstract

Hormeza radiacyjna to hipotetyczne zjawisko pozytywnego wpływu niskich dawek promieniowania jonizującego (poniżej 200 milisivertów (mSv)) na organizmy żywe. Zgodnie z nim małe dawki promieniowania stymulują procesy naprawy DNA w komórkach, co zmniejsza ryzyko występowania mutacji i nowotworów. Teoria hormezy jest przeciwieństwem powszechnie akceptowanej hipotezy liniowej, która zakłada, że niskie dawki wywierają jedynie mniejsze, ale negatywne skutki na organizmy. Mimo dobrej znajomości efektów oddziaływania na organizm wysokich dawek promieniowania nadal nie do końca jasne są konsekwencje otrzymywania niskich dawek. Niskie dawki promieniowania przyjmowane są m.in. przez pracowników ochrony zdrowia pracujących w narażeniu na promieniowanie jonizujące. W Polsce otrzymują oni średnie dawki skuteczne indywidualne na całe ciało na poziomie około 0,1-0,25 mSv na kwartał. Hipotetycznie niewielkie dawki promieniowania jonizującego, wbrew rozpowszechnionym poglądom, mogą wywierać pozytywny wpływ na stan zdrowia. Należy jednak ostrożnie podchodzić do tego zagadnienia ze względu na brak wystarczających bezwzględnych dowodów potwierdzających prawdziwość teorii hormezy. Hipotetycznie niskie dawki otrzymywane przez personel medyczny mogą działać stymulująco na organizm. W takiej sytuacji wartościowe poznawczo byłyby dalsze szeroko zakrojone badania stanu zdrowia tej grupy zawodowej. Med. Pr. 2012;63(3):371-376

Key words