Abstract

W 2030 roku w krajach należących do Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej (Organization for Economic Co-operation and Development - ODCE) jedna na cztery osoby osiągnie wiek 65 lat lub powyżej, a do roku 2050 potroi się populacja osób w wieku powyżej 80 lat. Zmiany, jakie nastąpią w strukturze demograficznej krajów wysoko rozwiniętych, będą dotyczyć także zagadnień z obszaru ruchu drogowego. Większość rozwiązań obowiązujących obecnie na drogach jest niewystarczająca dla osób starszych o słabszej kondycji poznawczej czy motorycznej. Trudności, które sprawia im poruszanie się samochodami, wiążą się ze zmniejszoną sprawnością procesów poznawczych, pogorszeniem jakości widzenia i słyszenia oraz spowolnieniem motorycznym. Tematyka zaprezentowanych badań obejmuje kwestie związane z zakresem użytecznego pola widzenia - wskaźnikiem zgodnie uważanym przez badaczy za predyktor wypadków, z podzielnością uwagi wzrokowej, podatnością na dystraktory wzrokowe i ze strategiami przeszukiwania pola widzenia. W badaniach tych spróbowano odpowiedzieć na pytania, które z parametrów widzenia decydują o bezpiecznej jeździe, jaki stopień ich pogorszenia stwarza ryzyko i czy istnieją szanse na ich rehabilitację. Wyniki pokazują, że choć starsi kierowcy mają deficyty w zakresie pola widzenia i uwagi wzrokowej, to ich przewagą jest stosowanie skutecznych strategii, które kompensują te deficyty, oraz strategii przeszukiwania pola widzenia. Rezultaty badań przemawiają za tezą, że starszych kierowców nie można jednoznacznie zaliczać do grupy stwarzającej szczególne ryzyko w ruchu drogowym. Nie powinniśmy więc obawiać się powiększającej się grupy kierowców seniorów. Powinniśmy raczej z wykorzystaniem dostępnych metod, w tym symulatorowych, przewidywać jak będzie wyglądało otoczenie jazdy za kilkanaście lat i zmieniać je w taki sposób, by było przyjazne i bezpieczne dla wszystkich.

Key words