Archive

---

Med. Pr. 2005;56(4)

Health reasons for work disability among municipal transport drivers

Zdrowotne przyczyny niezdolności do pracy wśród kierujących pojazdami komunikacji miejskiej

Zuzanna Szubert. Wojciech Sobala Nofer Institute of Occupational Medicine Łódź, Poland

Abstract

Wstęp. Kondycja zdrowotna kierowców transportu publicznego nie pozostaje bez wpływu na bezpieczeństwo podróżujących pasażerów, stąd dla opieki profilaktycznej istotna jest ocena występujących patologii w tej grupie zawodowej. Szczególnie niebezpieczna, podlegająca wielu zagrożeniom jest praca kierowców komunikacji miejskiej. Celem badania było określenie zdrowotnych przyczyn niezdolności do pracy w grupie kierowców i motorniczych komunikacji miejskiej, a w szczególności wskazanie patologii występujących najczęściej w grupie osób odchodzących na renty inwalidzkie. Materiał i metody. Badaniem objęto 940 osób (w tym 788 mężczyzn i 152 kobiety) zatrudnionych w miejskim przedsiębiorstwie komunikacyjnym w okresie 1996ś2000. Do badania wybrano osoby w wieku powyżej 45. lat i poniżej wieku emerytalnego zatrudnione na stanowisku kierowcy autobusu (30% osób), motorniczego (22%) oraz na stanowiskach obsługi i tzw. zaplecza (48% osób). Analizę czasowej niezdolności do pracy pracowników w okresie pięcioletnim przeprowadzono w oparciu o takie parametry absencji chorobowej, jak wskaśnik absencji, wskaśnik przypadków absencji i przeciętny czas trwania przypadku. Wyniki. Przeprowadzona analiza wykazała na podstawie danych o czasowej niezdolnoścido pracy, że głównymi problemami zdrowotnymi wśród pracowników kierujących pojazdami komunikacji miejskiej są schorzenia ze strony układu krążenia, stanowiące 43% absencji chorobowej ogółem wśród kierowców, 23% ś absencji motorniczych i 27% ś absencji pracowników obsługi. Schorzenia te są główną przyczyną odejść na renty inwalidzkie. Są to głównie: choroba niedokrwienna serca wśród kierowców autobusów oraz choroba nadciśnieniowa wśród motorniczych. W absencji chorobowej mężczyzn ś motorniczych aż 9% stanowiły nowotwory (nowotwór złośliwy opłucnej, nerki i nowotwór złośliwy oka), a w absencji chorobowej kobiet ś motorniczych 16% stanowiły choroby gruczołów wydzielania wewnętrznego (cukrzyca, choroby tarczycy). Główną przyczyną absencji kobiet-motorniczych były choroby układu mięśniowo-kostnego (24%), a kobiet zatrudnionych w obsłudze ś nowotwory (24% ś nowotwór złośliwy i niezłośliwy sutka, mięśniak gładkokomórkowy macicy). Wnioski. Wyniki analizy, jak również ich zbieżność z badaniami prezentowanymi w literaturze, pozwalają stwierdzić jednoznacznie, że kierowanie pojazdami komunikacji miejskiej stanowi czynnik ryzyka wystąpienia wielu poważnych schorzeń, zarówno ze strony układu krążenia, jak i ze strony narządów układu mięśniowo-kostnego oraz nowotworów. Zatem te grupy zawodowe (kierowcy autobusów, motorniczy) powinny być objęte specjalnymi programami prewencji skierowanymi na zapobieganie tym chorobom ze szczególnym uwzględnieniem promocji zdrowia zarówno w miejscu pracy, jak i poza pracą.

Key words

sickness absence, disability pensions, bus drivers, tram drivers