OPERRA – Open Project for the European Radiation Research Area
Open Project for the European Radiation Research Area – Badanie realizowane pod nazwą EURALOC finansowane w ramach projektu OPERRA. Dotyczy ono zagadnień związanych
z rozwojem zaćmy w wyniku działania promieniowania jonizującego w zakresie niskich dawek. Pomimo iż, ostatnie badania epidemiologiczne potwierdziły zwiększone ryzyko występowania zaćmy w grupie lekarzy kardiologów interwencyjnych zawodowo narażonych na promieniowanie to pokazały również, że w kwestii zagadnienia zaćmy indukowanej promieniowaniem wciąż więcej jest pytań niż odpowiedzi. Dotyczą one między innymi związku pomiędzy dawką
a stopniem zmętnienia w soczewce ocznej i rozwojem katarakty. Co więcej, wątpliwości dotyczą również lokalizacji zmian indukowanych promieniowaniem jonizującym w soczewce oka. Zaćma popromienna w początkowym stadium choroby przybiera obraz kliniczny zaćmy podtorebkowej tylnej. Właśnie taka postać zaćmy jest typowa dla narażenia na promieniowanie jonizujące. Jednak w ostatnich latach pojawiły się doniesienia, w których sugerowano, iż promieniowanie jonizujące może powodować początkowe zmiany zarówno w jądrze jak i korze soczewki. Jeżeli rzeczywiście potwierdzono by te doniesienia o różnej lokalizacji przymgleń w zaćmie popromiennej zupełnie zmieniłaby się diagnostyka różnicowa tej choroby.
Projekt jest badaniem o charakterze wielodyscyplinarnym zakładającym współpracę specjalistów z zakresu epidemiologii, dozymetrii i okulistyki w celu wyznaczenia zależności dawka-skutek dla zaćmy indukowanej promieniowaniem jonizującym w zakresie niskich dawek. Badanie epidemiologiczne przeprowadzone będzie w europejskiej grupie lekarzy kardiologów interwencyjnych z 12 krajów (Belgii, Finlandii, Francji, Niemiec, Grecji, Włoch, Luksemburga, Holandii, Norwegii, Polski, Portugalii, Serbii). Wyznaczenie zależności dawka-skutek dla efektów nienowotworowych takich jak zmętnienie soczewki ocznej nie tylko dostarczy naukowych podstaw do wyznaczenia progu dawki dla występowania zaćmy ale również będzie miało wpływ na kształt przepisów dotyczących systemu ochrony radiologicznej oraz procedur redukcji dawki u personelu medycznego. Każdy uczestnik projektu będzie stosował wspólną metodologię badań, która zagwarantuje jednakowy, zharmonizowany sposób zbierania danych oraz szacowania dawki skumulowanej w soczewkach oczu. U wszystkich zrekrutowanych lekarzy przeprowadzone zostaną badania okulistyczne przy użyciu lampy szczelinowej z możliwością cyfrowej rejestracji obrazu. Aby zredukować wpływ subiektywnej oceny zmętnień w soczewach ocznych przez lekarzy okulistów wykorzystujących klasyfikację LOCS III wszystkie cyfrowe obrazy będą niezależnie oceniane przez 2 doświadczonych lekarzy okulistów z grupy EURALOC. Dodatkowo
w celu zmniejszenia różnic w jakości zdjęć wykonywanych przez lekarzy okulistów z różnych europejskich ośrodków przygotowano instrukcję przeprowadzania badań oczu.
Najnowsze dane epidemiologiczne wskazują, że dawka progowa, przy której obserwuje się występowanie zmętnień wywołanych promieniowaniem jonizującym, może być niższa niż do tej pory uważano lub nawet, że próg taki nie istnieje. Z tego powodu ICRP (Międzynarodowa Komisja Ochrony Radiologicznej) zasugerowało nowy próg dawki wynoszący 0,5 Gy i na tej podstawie zarekomendowało roczny limit dawki dla soczewek oczu u osób zawodowo narażonych na promieniowanie jonizujące wynoszący 20 mSv/rok. Najnowsza Dyrektywa 2013/59/EURATOM uwzględnia rekomendacje ICRP a kraje członkowskie powinny podjąć niezbędne kroki w celu uzgodnienia swoich przepisów z tą dyrektywą do 6 lutego 2018r.
Ten fakt będzie miał istotne znaczenie dla systemu ochrony radiologicznej
w szczególności w opiece zdrowotnej a wyniki badań pozwolą poprawić ochronę radiologiczną co zwiększy jej skuteczność.
Wyniki projektu uzyskane w oparciu o badania przeprowadzone w tak dużej skali na europejskiej kohorcie lekarzy kardiologów interwencyjnych dostarczą informacji na temat częstości występowania zmętnień w soczewkach ocznych w tej grupie zawodowej i związanego z nim ryzyka. Dodatkowym, bardzo istotnym rezultatem badań, będzie poszerzenie wiedzy na temat różnych aspektów dotyczących rozwoju zaćmy u osób narażonych zawodowo na promieniowanie jonizujące takich jak np. lokalizacja zmian patologicznych związanych
z promieniowaniem. Co więcej, podjęta będzie próba wyznaczenia zależności dawka-skutek, która pozwoli odpowiedzieć na fundamentalne pytanie o deterministyczny i/lub stochastyczny charakter zaćmy popromiennej oraz ustalić poziom dawki progowej.
Kierownik Projektu: dr Joanna Domienik: Joanna.Domienik@imp.lodz.pl
-
------
Masz spostrzeżenia dotyczące strony?
wypełnij formularz
