„Oddziaływanie zróżnicowanej ekspozycji na dymy spawalnicze stali nierdzewnych na ekspresję czynników transkrypcyjnych NF-kB i AP-1 i wybrane biomarkery narażenia i skutków”
Nr umowy: 2013/09/B/NZ7/04092
Kierownik projektu: dr hab. Tadeusz Hałatek
Spawanie należy do najbardziej rozpowszechnionych, wysokotemperaturowych procesów w środowisku pracy, podczas którego emitowane są gazy i cząstki stałe, w większości drobne, ultradrobne i nano-cząstki. Spawanie stali nierdzewnych (SS) emituje pyły/dymy, których składnikami są związki chromu (III) i (VI) o różnej rozpuszczalności, związki niklu, manganu i tlenki żelaza (Stanisławska i wsp. 2011). Szacuje się, że ponad 80 tys. pracowników w Polsce wykonuje prace spawalnicze na pełnym etacie a ok. 50 tys. sporadycznie (Wiśniewski 2008). Badania epidemiologiczne wykazały, że u wielu spawaczy rozwijają się różnego rodzaju choroby układu oddechowego. Zaburzenia układu oddechowego u pełnoetatowych spawaczy obejmowały zapalenie oskrzeli (Solano-Lopez C i wsp. 2006), syderozę (Patel RR i wsp. 2009), astmę (Witczak T i wsp. 2012) i ewentualny wzrost zachorowań na raka płuc (Guida F i wsp. 2011). Ryzyko wystąpienia nowotworu złośliwego płuc u osób pracujących w spawalnictwie jest o około 30 % większe w porównaniu z populacją nienarażoną. Istnieją dane wskazujące, że molekularny mechanizm pozapalnego działania dymów spawalniczych uruchamiany jest poprzez rozpuszczalne metale za pośrednictwem stresu oksydacyjnego. Wewnątrzkomórkowa redukcja chromu (VI) wytwarza wiele reaktywnych form chromu, które same są silnymi utleniaczami, a także rodniki nadtlenkowe, nadtlenek wodoru i rodnik hydroksylowy. (Antonini i wsp. 2005).Istnieją dane wskazujące, że molekularny mechanizm pozapalnego działania dymów spawalniczych uruchamiany jest poprzez rozpuszczalne metale przejściowe za pośrednictwem stresu oksydacyjnego (Antonini i wsp. 2005). Inhalacja mieszanin metali o dużym potencjale redukcyjnym wiąże się z odpowiedzią układu oddechowego poprzez stres oksydacyjny i wzmożoną ekspresją jądrowego czynnika transkrypcyjnego NF-kappaB i AP-1, stan zapalny i uszkodzenia tego układu (McNeilly i wsp. 2005). Celem przeprowadzonychbadań będzie:
- próba wyjaśnienia czy i jak zróżnicowanie chemiczne i morfologia dymów/pyłów spawalniczych może powodować zmiany stężeń markerów stresu oksydacyjnego (m.in. izoprostanów) i determinuje zmiany w ekspresji czułych na układy redox czynników transkrypcyjnych NF-kappaB i AP-1 u spawaczy,
- czy ewentualna wzmożona ekspresja czynników transkrypcyjnych NF-kappaB i AP-1 wpływa i w jakim stopniu na zakłócenia prawidłowej funkcji różnych narządów; płuc, mózgu i nerek oraz zmiany markerów nowotworowych (PSA, fPSA, CEA, CYFRA) w surowicy u spawaczy.
- celem badań na zwierzętach będzie potwierdzenie hipotezy o wpływie pyłów spawalniczych na stres oksydacyjny jako przyczynę zakłócenia homeostazy organizmu.
Efektem projektu będą dane pozwalające na określenie skutków zróżnicowanej ekspozycji na dymy/pyły spawalnicze SS, uwzględniając cykl zmianowości w tygodniowym systemie pracy na zwiększenie ryzyka wystąpienia zmian prowadzących do upośledzenia homeostazy organizmu w tym ewentualnych zmian związanych z procesem karcenogenezy w tej grupie zawodowej. Bezpośrednim celem będzie ocena ekspresji czułych na układy redox czynników transkrypcyjnych NF-kappaB i AP-1 w odniesieniu do fizyko-chemicznego składu dymów spawalniczych. Nie przeprowadzono dotychczas tego rodzaju badań w narażeniu na dymy/pyły spawalnicze. Wydaje się, że wyniki uzyskane z proponowanych w projekcie badań, w tym z badań na zwierzętach, w sposób istotny poszerzą istniejący stan wiedzy na temat oddziaływania procesów spawania na organizm.
Projekt finansowany przez Narodowe Centrum Nauki
-
------
Masz spostrzeżenia dotyczące strony?
wypełnij formularz
