Ocena efektów siarczku molibdenu(IV) (MoS2) stosowanego w suchych środkach smarnych na układ oddechowy u szczura po podaniu dotchawiczym w postaci nano- i mikrometrycznej
Kierownik projektu: dr hab. n. med. Maciej Stępnik prof. IMP
Projekt finansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy w ramach IV etapu Programu Wieloletniego pn. „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy”, realizowany w latach 2017-2019 i koordynowany przez Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy (II.N.11.B).
Ze względu na coraz powszechniejsze zastosowanie nanocząstek disiarczku molibdenu (IV) (MoS2) jako dodatku do suchych środków smarnych pojawia się potrzeba szczegółowej analizy potencjalnych efektów ekspozycji na ten związek w formie nanometrycznej. Celem projektu była ocena krótko- i długoterminowego oddziaływania narażenia inhalacyjnego na nano- oraz mikrometryczny MoS2 na układ oddechowy szczurów.
Zwierzęta narażane były dotchawiczo w dwóch dawkach: 1,5 oraz 5 mg/km m.c., w dwóch modelach ekspozycji – pojedynczej, z analizą po 24h i 7 dniach oraz powtarzanej co 14 dni, z analizą po 90 dniach. W toku realizacji projektu poddano analizie parametry hematologiczne i biochemiczne krwi oraz popłuczyny oskrzelowo-pęcherzykowe szczurów. Dokonano oceny histopatologicznej organów wewnętrznych zwierząt oraz oceniono biodystrybucję tkankową molibdenu. Przy użyciu testu kometowego oceniono genotoksyczność badanych związków.
Na podstawie uzyskanych danych nie stwierdzono objawów toksyczności ostrej ani układowej, będących wynikiem ekspozycji na nano- i mikrocząstki MoS2. Narażenie nie powodowało wzrostu poziomu uszkodzeń DNA w limfocytach krwi obwodowej. Analiza histopatologiczna wykazała, że powtarzane podawanie MoS2 zarówno w formie nano-, jak i mikrometrycznej przyczyniło się do powstania stanu zapalnego w układzie oddechowym szczurów. Uzyskane wyniki wyraźnie poszerzają, dotychczasowo niewielką, bazę danych dotyczących biologicznego działania nanocząstek MoS2. W ramach projektu powstała również broszura „Siarczek molibdenu(IV) w środowisku pracy. Potencjalne zagrożenia i ich profilaktyka”, skierowana do pracodawców i pracowników odpowiedzialnych za BHP w przedsiębiorstwach.
Wyniki opublikowano w następujących publikacjach:
Int J Occup Med Environ Health. 2020 Jan 17;33(1):1-19. doi: 10.13075/ijomeh.1896.01411
Sci Total Environ. 2020 Jun 27;742:140545. doi: 10.1016/j.scitotenv.2020.140545
Toxicol In Vitro. 2020 Jul 5;68:104931. doi: 10.1016/j.tiv.2020.104931
-
------
Masz spostrzeżenia dotyczące strony?
wypełnij formularz
